Kanserde Erken Tanı ve Tedavinin Önemi Pandemide de Unutulmamalı

Prof. Dr. Ber­rin Peh­li­van, Covid-19 döne­min­de kan­ser tara­ma­la­rı­nın yüz­de 90 azal­dı­ğı­nı, teş­his edi­le­me­di­ği için teda­vi­si yapı­la­ma­yan kan­ser has­ta­la­rı­nın art­tı­ğı­nı belirtti.

Covid-19, diya­bet, yük­sek tan­si­yon, kalp has­ta­lı­ğı, kan­ser gibi kro­nik has­ta­lı­ğı olan­lar­da ve yaş­lı­lar­da daha şid­det­li sey­re­di­yor ve ölüm­le sonuç­la­na­bi­li­yor. Bu has­ta­lar­da ölüm­cül olma­sı­nın sebe­bi, bağı­şık­lık sis­te­mi­nin bas­kı­lan­mış olması.Buna kar­şın bu dönem­de dok­tor muaye­ne­le­ri yüz­de 57, rad­yo­lo­jik görün­tü­le­me yüz­de 25, cer­ra­hi işlem­ler ise yüz­de 15 azal­mış durumda.

Kan­ser tara­ma­la­rı­nın ise sade­ce yüz­de 10 ora­nın­da yapı­lı­yor olma­sı sebe­bi ile kan­ser has­ta­la­rı­nın teş­his edil­me ora­nı­nın azal­dı­ğı­nı söy­le­yen Prof. Dr. Ber­rin Peh­li­van, “Pan­de­mi önce­sin­de kan­ser görül­me sık­lı­ğı­nın art­ma­sı­na rağ­men bilim ve tek­no­lo­ji­de­ki geliş­me­ler­le yüz­de 30’lara varan oran­da has­ta­la­rın kan­ser­den daha faz­la iyi­leş­ti­ği­ni söy­lü­yor­duk. Ancak Ame­ri­kan Kan­ser Ens­ti­tü­sü­’n­den gelen son rakam­lar bizi ürküt­tü. Bu rakam­la­ra göre 2020 yılın­da akci­ğer kan­se­ri teş­hi­si ora­nı yüz­de 46,8 ora­nın­da aza­lır­ken, bu oran­lar meme kan­se­ri için yüz­de 50,5, pros­tat kan­se­ri için yüz­de 46,8, malign­me­la­nom deni­len deri kan­se­ri için yüz­de 67,1, kolo­rek­tal kan­ser­ler için yüz­de 54,2. Teş­hi­sin azal­ma­sı demek kan­ser görül­me sık­lı­ğı­nın azal­ma­sı demek değil; teş­his edi­le­me­di­ği için teda­vi edi­le­me­yen kan­ser has­ta­la­rı var demek” dedi.

Peh­li­van, Covid-19 olup zarar gör­me ola­sı­lı­ğı­mı­zın sade­ce bir ihti­mal oldu­ğu­nu, ancak teda­vi ettir­me­di­ği­miz kro­nik has­ta­lı­ğı­mız­dan zarar gör­me­mi­zin ihti­mal değil ola­sı­lık oldu­ğu­nu belir­te­rek teş­his ve kesin­ti­siz teda­vi­nin öne­mi­ni vurguladı.

Kan­ser artık önle­ne­bi­lir ve teda­vi edi­le­bi­lir bir hastalık

Kan­ser vücu­du­muz­da­ki nor­mal hüc­re­le­rin kont­rol­süz ve anor­mal bir şekil­de büyü­me­si sonu­cun­da olu­şu­yor. Kan­ser hüc­re­le­ri­nin sağ­lık­lı hüc­re­le­rin yeri­ni alma­sı sonu­cun­da bu durum­dan etki­le­nen organ­lar düz­gün çalı­şa­maz hale geli­yor. Günü­müz­de artık teda­vi edi­le­bi­lir has­ta­lık­lar ara­sın­da yer alan kan­ser has­ta­lık­la­rın­da erken tanı ve kesin­ti­siz teda­vi ile yük­sek oran­da başa­rı elde edilebiliyor.

Teda­vi­le­re Rad­yo­cer­ra­hi ile devam etmek mümkün

Prof. Dr. Ber­rin Peh­li­van, “Türkiye’de her yıl yak­la­şık 200 bin kişi kan­ser tanı­sı alı­yor. Pan­de­mi­nin etki­si ile yak­la­şık iki yıl­dır baş­ta kan­ser olmak üze­re kro­nik has­ta­lı­ğı olan pek çok kişi­ye yeter­li sağ­lık hiz­me­ti sunu­la­ma­dı ya da has­ta­lar teda­vi­le­ri­ne ara ver­me­yi ter­cih etti. Bu süreç­te tanı­sı kon­muş kan­ser has­ta­la­rı­nın teda­vi­le­ri­ne ara ver­me­me­le­ri; zaman kay­bet­me­me­le­ri çok önem­li. Vücu­dun hemen hemen her böl­ge­sin­de­ki bir­çok kan­ser tipin­de rad­yo­cer­ra­hi­yön­te­mi uygu­la­na­bi­li­yor. Bir defa­da çok yük­sek doz­da rad­yas­yon vere­rek tümö­rü yok eden rad­yo­te­ra­pi tek­ni­ği­ne rad­yo­cer­ra­hi diyo­ruz. Cer­ra­hi eki­nin kim­se­yi yanılt­ma­ma­sı önem­li; kesi­ci, deli­ci bir işlem değil.Radyocerrahi, önce­le­ri kri­tik organ­la­rın etra­fı­na veya ame­li­yat­la alın­ma­sı zor böl­ge­le­re yer­ler­miş tümör­ler­de uygu­la­nı­yor­du. Zaman­la yayın­la­nan çalış­ma­lar, bir­çok loka­li­zas­yon­da cer­ra­hiy­le eşit sonuç­lar ver­di­ği­ni gös­ter­di ve bu kolay yön­tem gide­rek daha faz­la has­ta­ya başa­rıy­la uygu­lan­dı. Geli­nen süreç­te sade­ce beyin değil; akci­ğer, pros­tat, pank­re­as ve kara­ci­ğer baş­ta olmak üze­re, vücu­dun her­han­gi bir yerin­de­ki hemen her tümö­re rahat­lık­la uygu­la­na­bi­li­yor. Rad­yo­cer­ra­hi sonuç­la­rı, çoğu zaman cer­ra­hiy­le aynı olmak­la bir­lik­te has­ta için çok basit bir uygu­la­ma; ağrı ve acı yok. Süreç, has­ta­nın yarım saat civa­rın­da teda­vi ciha­zın­da hare­ket etme­den yat­ma­sıy­la sonlanıyor”dedi.

Kan­ser has­ta­la­rı Covid-19 süre­cin­de nele­re dik­kat etmeli?

• Teda­vi­ni­ze aksat­ma­dan devam edin.
• Bes­len­me­ni­ze, uyku­nu­za, temiz­li­ği­ni­ze ve kişi­sel bakı­mı­nı­za önem gösterin.
• Eğer kan­se­rin erken belir­ti­si­ni fark ettiy­se­niz en kısa süre­de dok­to­ru­nu­za baş­vu­run, erken tanı şan­sı­nı­zı kaçırmayın.